در طول هشتاد سال گذشته، يعني از سال 1920 تا سال 2000 ميلادي، سيزده ترجمه از قرآن مجيد به زبان ژاپني، با تلاش و همت دوازده مترجم مسلمان و غير مسلمان ژاپني انجام شده كه بيشتر آنها چاپ و منتشر شده‏اند. در نخستين كوشش‏هايي كه براي ترجمه قرآن مجيد به زبان ژاپني توسط تني چند از انديشمندان ژاپني صورت گرفت، تأكيد بر مقايسه قرآن با كتاب‏هاي اديان ديگر بود. بجز يكي دو مورد كه مترجمان به تبيين و توضيح آيات پرداخته‏اند، ديگران همان هدف نخستين را دنبال كرده‏اند. با اين حال در بسياري از موارد، ترجمه‏ها از توضيحاتي كه به فهم بيشتر قرآن كمك مي‏كنند، خالي هستند.
علاوه بر اين، محصور بودن ژاپن در ميان آب‏ها و عدم ارتباط آن با كشورهاي ديگر و نيز ممنوع بودن تبليغ اديان ــ كه از اواخر قرن شانزدهم توسط حاكمان فئودال اعمال مي‏شد ــ عملاً موجب قطع ارتباط فرهنگي اين كشور با ساير نقاط جهان به مدّت سيصد سال يعني تا نيمه دوّم قرن نوزدهم گرديد. به همين سبب ژاپن نتوانست به اديان ديگر به ويژه مسيحيّت و اسلام كه در آن دوران به طور وسيعي گسترش يافته بود نزديك شود. اما در ميان متفكران ژاپني، افراد معدودي وجود داشتند كه مشتاق آشنايي با اصول اسلام و خواندن قرآن كريم بودند. در آن روزگار، يعني هشتاد سال پيش، مطالعه زبان عربي كه زبان قرآن است كار چندان آساني نبود. بر اين اساس، براي رفع نياز افراد علاقه‏مند به معاني قرآن، ترجمه قرآن به زبان ژاپني آغاز شد.
ما در اين مقال برآنيم تا ترجمه‏هاي ژاپني قرآن مجيد را مورد بررسي قرار دهيم و به ويژگي‏ها و خصوصيات هر يك اشاره‏اي كنيم.
1. نخستين ترجمه كامل قرآن كريم به زبان ژاپني، توسط فردي به نام ساكاموتو ري سيو (كِن ايچي)1 انجام شد. اين ترجمه با نام ژاپني Koran-kyo در سال 1920 در دو جلد از مجموعه‏اي پانزده جلدي به نام «كليات كتاب‏هاي مقدس جهان» با همت «انجمن نشر و توزيع كتاب‏هاي مقدس جهان»2 چاپ و منتشر گرديد، كه جلد اول آن 419 صفحه و جلد دوم آن 428 صفحه داشت.
ساكاموتو مترجم اين قرآن، فارغ التحصيل دانشكده ادبيات دانشگاه توكيو بود. وي مسلمان نبود و به زبان عربي اندكي آشنايي داشت. ساكاموتو در مقدمه ترجمه‏اش به اين مطلب اشاره كرده است كه در كار خود از برخي ترجمه‏هاي غير عربي كه توسط بعضي از مترجمان از جمله جُرج سِيْل (1736-1697م)، جِي. اِم. رادوِل (1900-1808م) و ادوارد هنري پالمر (1900-1808م) انجام گرفته، استفاده كرده است.
به نظر مي‏رسد ساكاموتو كه در دانشكده ادبيات دانشگاه توكيو درس تاريخ مي‏خوانده، به زبان انگليسي نيز تسلط داشته است؛ چنان كه در همان سال‏ها وقتي تاريخ مغرب زمين را به عنوان بخشي از تاريخ جهان مطالعه مي‏كند، متوجه اين نكته مي‏شود كه اسلام كمك فراواني به پيشرفت تمدن جهان نموده است، و همين عامل توجه او را به مطالعه اسلام جلب مي‏كند. وي در سال 1903 كتابي به نام تاريخ جهان منتشر ساخت. ساكاموتو در پايان ترجمه‏اش از قرآن، به آشنايي نزديكي كه از نظر فكري با اسلام پيدا كرده بود، اشاره نموده و اين آرزو را كه بتواند درباره اسلام به عنوان يك مذهب توضيحاتي بنويسد، ذكر كرده است.
او علاوه بر ترجمه قرآن كريم، تاريخ زندگي پيامبر اكرم(ص) را نيز به نام زندگي‏نامه محمد با سبكي شيوا و دلپذير نوشته است. در دوراني كه ترجمه او از قرآن در ميان مردم ژاپن انتشار يافت، ژاپني‏ها مطالعه چنداني درباره اسلام و زبان عربي نداشتند، و به همين دليل امكان ارزيابي اين ترجمه نيز وجود نداشت. علاوه بر اين، چون اين ترجمه از روي ترجمه‏هاي انگليسي انجام شده بود، واژه‏هاي قرآني در آن فاقد هرگونه توضيح روشن بود، و اين غربت تا آن جا كشيده شد كه براي تبيين آن اصطلاحات، از واژه‏هاي مذهبي مكتب بودايي كه در ادبيات مذهبي ژاپن كاربُرد دارد، استفاده مي‏شد. به كارگيري واژه‏هاي مترادف از اناجيل اربعه كه در آن زمان به طور كامل ترجمه و منتشر شده بود، و حتي استخدام عباراتي از مكتب كنفوسيوس كه از گذشته تأثير زيادي بر فرهنگ ژاپني نهاده بود، از جمله كارهايي بود كه در توضيح واژه‏هاي قرآني مورد توجه قرار مي‏گرفت.
اطلاعات محدود مترجم از زندگي مردم عربستان در آن روزگار، زمينه اشتباهات و ابهام‏هايي را در ترجمه او به وجود آورده است. با اين همه، ترجمه قرآن، خوانندگان ژاپني را براي نخستين‏بار با چهره قرآن كريم آشنا كرد و به آنان شناختي نسبي از اسلام و قرآن ارزاني داشت.
در سال‏هاي ميان 1920 تا 1940 ميلادي، به دنبال تحولاتي كه در ژاپن و ديگر نقاط جهان از نظر صنعت و توسعه تكنولوژي‏هاي ارتباطي پيش آمد، جهان به كلي دگرگون شد. در اين دوران، و به دنبال انتشار آثاري در مورد قرآن و اسلام در ژاپن، ژاپني‏ها به تاريخ اسلام به عنوان بخشي از تاريخ دنيا و جغرافياي مذهبي جهان، علاقه خاصي پيدا كردند، به گونه‏اي كه در حوالي سال 1930، انديشمندان ژاپني به مسائل سياسي و اقتصادي مسلمانان آسيا توجه بيشتري مبذول داشتند و مطالعه گسترده‏تر اسلام را در راستاي آشنايي بيشتر با مسلمانان جهان مورد تأكيد قرار دادند.
2. دومين ترجمه ژاپني قرآن مجيد با همكاري سه نفر به نام آريگا آماد3، تاكاهاشي گورو4 و ياماگوچي ميزوهُ5 به انجام رسيد. اين ترجمه با عنوان ژاپني Sei-Koran-Kyo در سال 1938، همزمان با بناي مسجد توكيو، در يك جلد به كوشش «انجمن نشر و توزيع كتاب مقدس قرآن»6 در ژاپن چاپ و منتشر گرديد.
در اين ترجمه گروهي، تاكاهاشي مسئول ترجمه بود و آريگا كار چاپ و انتشار آن را برعهده داشت. تاكاهاشي به عنوان محور انجام اين مهم، در تكميل كار دشوار ترجمه ژاپنيِ انجيل نيز كمك فراواني كرده بود. اين ترجمه در اصل، در سال‏هاي 1807 تا 1911 توسط اِن. براون، مبلّغ امريكايي ساكن ژاپن و نيز جي.سي. هپبورن انجام شده بود.
در سال 1887 نيز ترجمه كاملي از متون قديم و جديد انجيل به زبان ژاپني انتشار يافت. تأثير اين ترجمه‏ها بر افكار و ادبيات و اعتقادات مذهبي مردم ژاپن بسيار چشمگير بود. تاكاهاشي در دوران نوجواني در زمينه تبليغ مسيحيت تلاش فراواني كرد و از اين رهگذر، آثار ادبي و ترجمه‏هاي فراواني از خود باقي گذاشت. اما از اين كه از چه زماني آشنايي وي با آريگا آغاز شد و اسباب ترجمه ژاپني قرآن فراهم آمد، اطلاعي در دست نيست. آريگا كه در ترجمه ژاپني قرآن با تاكاهاشي همكاري داشت، در جواني به قصد تجارت عازم هند شد. او كه فردي مسيحي بود، هنگام اقامت در بمبئي تحت تأثير افكار مسلمانان و مطالعات اسلامي خود قرار گرفت و مسلمان شد. واژه «آماد» در نام وي، تغيير يافته واژه اسلامي «احمد» است. او چندي بعد، از فعاليت‏هاي بازرگاني‏اش دست كشيد و وقت خود را صرف تبليغ اسلام كرد. براي اين كار احساس مي‏كرد كه بايد به هر طريقي كه ممكن است از قرآن شناخت بيشتري پيدا كند. آريگا خود نيز به انتشار ترجمه‏اي روان و سليس اشتياق فراوان داشت. اين ترجمه كه در قطع كوچك انتشار يافت، تمامي 114 سوره قرآن را در 878 صفحه در بر داشت. ترجمه مزبور فاقد مقدمه، تفسير و هرگونه حاشيه بود و از متن عربي قرآن نيز خالي بود و ترتيب سوره‏ها در آن با چاپ‏هاي معمولي قرآن تفاوت داشت و به نظر مي‏رسيد كه براساس ترجمه انگليسي رادوِل تدوين شده باشد.
3. يك محقق تواناي ژاپني به نام اوكوبو كوجي7 كه عمر خود را صرف مطالعه و تحقيق درباره اسلام كرده بود، تنها سه سوره اوّل قرآن كريم را با همكاري «مركز پژوهش‏هاي قرآن» به زبان ژاپني ترجمه كرد. اين ترجمه ناقص در سال 1950 با نام Hoyaku-Koran توسط انتشارات توكوشواين8 در ژاپن چاپ و منتشر گرديد.
اگر از ديدگاه اسلامي به اين گونه ترجمه‏ها توجه شود، شايد انجام اين كارها، آن هم توسط يك غير مسلمان، فاقد هرگونه ارزش به شمار آيد؛ اما نبايد فراموش كرد كه به هر حال همين تلاش‏ها زمينه را براي ترجمه‏هاي معتبر قرآن در سال‏هاي بعد فراهم كرد و موجب آشنايي بيشتر مردم ژاپن به ويژه دانشمندان ژاپني با اسلام شد.
4. محققي ديگر به نام اوكاوا شومه‏اي9 تمام قرآن را به زبان ژاپني ترجمه كرده است. اين ترجمه با نام Koran، پنج سال پس از جنگ جهاني دوم، يعني در فوريه 1950 توسط انتشارات «ايوانامي شوتن»10 در 863 صفحه چاپ و منتشر گرديد. در آن دوران، بيشتر كشورها در حال بازسازي خود بودند، اما ويراني در بيشتر شهرهاي ژاپن همچنان به چشم مي‏خورد. تهيه مواد چاپي به ويژه كاغذ با مشكلات فراواني رو به رو بود. از اين رو انتشار ترجمه‏اي از قرآن مجيد در آن دوران، اقدامي كاملاً استثنايي به شمار مي‏آمد، به ويژه آن كه در برابر چاپ و انتشار آن، سودي نصيب مترجم نمي‏شد. به همين جهت براي بسياري از ژاپني‏ها كه اطلاعي از علاقه‏مندي اوكاوا به قرآن نداشتند، درك اين معني مشكل بود كه چرا وي دست به كاري زده است كه توجيه اقتصادي چنداني ندارد. پيش از جنگ، روحيه نظامي فرماندهان ژاپني به نحوي بود كه رژيم حاكم بر آن كشور در سوداي تهاجم به چين و منچوري لحظه شماري مي‏كرد و مردم ژاپن نيز مجبور بودند تحت عنوان ميهن‏پرستي به درخواست نظاميان گردن نهند. شعار دستيابي به استقلال ملي آسيا كه اوكاوا نيز از طرفداران سرسخت آن بود، محور اتحاد عمومي شده بود. با شكست ژاپن در جنگ و استقرار نيروهاي اشغالگر كه توسط امريكا سازماندهي مي‏شد، اوكاوا دستگير شد و به اتهام همكاري در جنگ به زندان افتاد.
در نخستين روز محاكمه (30 مه 1946) اوكاوا در دادگاه، رفتاري غير عادي از خود نشان داد تا آن‏جا كه او را براي تحقيق بيشتر از دادگاه بيرون بردند. آزمايش‏هايي كه از سوي پزشكان امريكايي و ژاپني از وي به عمل آمد، نشان مي‏داد كه وي به نوعي بيماري رواني مبتلا شده است. سرانجام محاكمه او به بعد از معالجه‏اش در بيمارستان موكول شد، كه آن هم نهايتا مسكوت ماند. پس از اين ماجرا، جز برخي از نزديكانش، كسي از محل زندگي او اطلاعي نداشت؛ به همين دليل در آن اوضاع آشفته پس از جنگ، نام اوكاوا به طور كامل از خاطره‏ها رفت؛ ولي اين حقيقت كه چگونه اوكاوا پنج سال پس از جنگ، قرآن مجيد را ترجمه كرد و آن را منتشر ساخت، تعجب مردم را برانگيخته بود. شايد نگاهي كوتاه به زندگي او تا حدودي بتواند پاسخ اين سؤال را روشن كند. اوكاوا در سال 1886 در منطقه ياماگاتا در شمال ژاپن به دنيا آمد. پس از پذيرفته شدن در بخش فلسفه دانشكده ادبيات دانشگاه توكيو با انديشه‏هاي شرقي و فلسفه هندو آشنا شد. چندي بعد در شركت راه‏آهن جنوب منچوري كه در آن زمان يك شركت ملي ژاپني بود، مشغول به كار شد. او غير از تلاش‏هاي معمول خود به كارهاي ادبي گوناگوني نيز اشتغال داشت و به عنوان يك كارشناس علوم نظري در مباني انديشه‏ها و تفكرات مردم ژاپن نيز اشتهار يافت.
اوكاوا يك پژوهشگر جدي در رشته حقوق بود و به همين دليل پس از چندي از دانشگاه توكيو كه عالي‏ترين مركز آموزشي در ژاپن است، دكتراي حقوق گرفت. عنوان رساله دكتراي او «مطالعه خط مشي مستعمراتي شركت انگليسي هندشرقي» بود. از نوشته‏هاي اوكاوا بر مي‏آيد كه وي در دوران تحصيل در دبيرستان، داستان زندگي حضرت محمد(ص) را مطالعه نموده و دوره‏اي آموزشي درباره اسلام ديده است. اما روندي كه به طور كلي اوكاوا را به مطالعات اسلامي و نهايتا به گرايش به سوي اسلام هدايت مي‏كرد آشنايي او با آثار گوته بود؛ چنان كه خود در نخستين بخش مقدمه ترجمه‏اش از قرآن مجيد به اين نكته اشاره كرده است. اوكاوا پس از آن، تا پايان عمر خود مطالعه درباره اسلام را ادامه داد.
اوكاوا در سي سالگي كار ترجمه قرآن را آغاز كرد. ترجمه او به صورت پيوسته تا سوره توبه در يك مجله محلي به چاپ مي‏رسيد. او همزمان كتاب الحديث را ترجمه كرد و زندگي‏نامه حضرت محمد(ص) را نيز نوشت. در سال 1942 كتابي تحت عنوان آشنايي با اسلام منتشر ساخت. اين كتاب در ميان كتاب‏هايي كه در ژاپن درباره اسلام منتشر شده است، با ساختاري منطقي، به فهم و درك اسلام به عنوان يك دين اصيل كمك فراواني مي‏كند.
اوكاوا پس از گذراندن دوران نقاهت در بيمارستان و بهبودي نسبي، به فكر عملي ساختن آرزوي ديرينه‏اش، يعني ترجمه قرآن مجيد افتاد. چندي بعد، كار را آغاز كرد و مدت دو سال وقت خود را صرف انجام اين كار بزرگ نمود. سرانجام اين ترجمه در سال 1950 به چاپ رسيد.
اوكاوا با اين كه پيامبر اسلام(ص) را بسيار مي‏ستود و مطالعات فراواني درباره اسلام داشت، خود مسلمان نشد و سرانجام در سال 1959، در سن 71 سالگي دفتر زندگي پرحادثه‏اش بسته شد. اوكاوا با وجود اطلاعات فراواني كه در زمينه‏هاي مختلف از جمله اسلام داشت و بر چند زبان خارجي مسلط بود، به زبان عربي احاطه كافي نداشت. از اين رو، در يادداشتي كه در اين زمينه از او به جاي مانده، چنين آمده است: «تنها يك مسلمان پرهيزگار آن هم با تسلط به زبان عربي قادر خواهد بود قرآن مجيد را آن چنان كه شايسته است ترجمه كند».
5. يك مسلمان ژاپني به نام اوكاوا هارومي11 در سال 1954 قرآن كريم را به زبان ژاپني ترجمه كرد و آن را به دولت پاكستان اهدا نمود. از چاپ يا عدم چاپ آن در پاكستان، اطلاعي در دست نيست.
6. يك اسلام‏شناس معروف ژاپني به نام توشي هيكو ايزوتسو12 تمام قرآن را به زبان ژاپني ترجمه كرد. اين ترجمه در سال 1957 با نام Koran در سه جلد و در 952 صفحه به همت انتشارات ايوانامي شوتن به چاپ رسيد، و در سال 1962 نيز تجديد چاپ شد. نخستين چاپ اين ترجمه به دليل اشتباهات و برداشت‏هاي نادرستي كه در آن وجود داشت با خشم مسلمانان ژاپن رو به رو گرديد و در نتيجه چاپ مجدد آن متوقف شد، تا آن كه در سال 1980 انجمن اسلامي ژاپن توانست به كمك عده‏اي از كارشناسان علوم اسلامي و قرآني اشتباهات آن را رفع و زمينه تجديد چاپ آن را فراهم كند. شكل جيبي و قيمت ارزان اين ترجمه باعث پخش وسيع آن در سطح جامعه شد؛ چنان كه امروز نيز پس از گذشت 43 سال از نخستين چاپ آن، به آساني مي‏توان در كتابفروشي‏هاي سراسر ژاپن به آن دست يافت.
بارزترين ويژگي اين ترجمه آن است كه مترجم آن از محققان برجسته اسلام‏شناس بود و به زبان عربي تسلط كامل داشت. لذا اين ترجمه به طور مستقيم از متن عربي برگردانده شده است و از اين جهت با ترجمه‏هاي ديگر فرق دارد.
توشي‏هيكو ايزوتسو در سال 1914 به دنيا آمد. پس از گذراندن دوره‏هاي اوليه تحصيل وارد دانشگاه «كِه اي اُ»13 شد و به مطالعه فلسفه و زبان‏شناسي پرداخت و زبان‏هاي خارجي متعددي فراگرفت و به زبان عربي تسلط كاملي پيدا كرد. ايزوتسو طي سال‏هاي طولاني با سرپرستي مؤسسه مطالعات فرهنگي و زبان‏شناسي دانشگاه «كِه اي اُ» مطالعات اصلي خود را سامان داد و دانشجوياني نيز در اين زمينه تربيت كرد، و بعدها به عنوان استاد مدعو دانشگاه مك گيل كانادا، نقش برجسته‏اي در پيشرفت مطالعات اسلامي در خارج از كشور ايفا كرد. او با دانشگاه تهران و دانشمندان برجسته ايراني نيز تماس‏هاي علمي فراوان داشت و چندين‏بار به ايران سفر كرد.
ترجمه ژاپني قرآن مجيد كه توسط پروفسور ايزوتسو به نگارش درآمد، سبك محاوره‏اي خاصي دارد كه ارتباط نزديكي را با خواننده برقرار مي‏كند. البته اين سبك آزادنويسي در نگارش، موجب بروز اشتباهات و تعابير نادرست در ترجمه گرديد كه با واكنش مسلمانان ژاپن مواجه شد. با اين حال، مترجم در مقدمه ترجمه‏اش در دفاع از سبك خود مي‏نويسد:
«تا زماني كه قرآن به زبان عربي است مي‏توان آن را كتاب مقدس ناميد، اما در ترجمه به زبان‏هاي ديگر، به نوعي توضيح و نوشتار تبديل مي‏شود كه چيزي جز يك اثر ادبيِ معمولي نيست، و به همين دليل اين ترجمه ژاپني، ديگر يك كتاب مقدس نمي‏تواند باشد.»
ايزوتسو در اشاره به مشكل بزرگي كه در ترجمه قرآن با آن مواجه بوده است مي‏افزايد:
«هرچه دانش خود را در زمينه فهم زبان عربي عمق مي‏بخشيم، مشكلات ترجمه قرآن كريم از زبان اصلي به زبان‏هاي ديگر را بيشتر احساس مي‏كنيم، تا آن جا كه حتي به نظر مي‏رسد انجام چنين كاري تقريبا محال است.»
در پايان بايد بيفزاييم كه وي به رغم تحقيقات و مطالعات عميقش درباره ابعاد مختلف دين اسلام، مسلمان نشد و چند سال قبل در گذشت.
7. تاناكا شيرو14 نيز تمام قرآن را به زبان ژاپني ترجمه كرد. اين ترجمه با عنوان معاني قرآن شگفت‏انگيز15 در سال 1972 به همت «شركت ژاپني صنعت و تجارت»16 در ژاپن به چاپ رسيد.
8. سه محقق ژاپني به نام‏هاي فوجي موتو كاتسوجي17، بان ياسوناري18 و ايكدا اُوسامو19 قرآن را با همكاري يكديگر به زبان ژاپني ترجمه كردند. كاتسوجي كار چاپ و انتشار را بر عهده داشت و كار ترجمه بر عهده آن دو تن ديگر بود. اين ترجمه به طور مستقيم از متن عربي قرآني كه در سال 1923 در مصر به چاپ رسيده بود، انجام شد. ناشر اين ترجمه، «انتشارات مركزي افكار عمومي»،20 يكي از خوشنام‏ترين ناشران ژاپني است كه توانست آن را در سال 1979 در يك جلد به نام Koran به عنوان يكي از سلسله شاهكارهاي جهاني به چاپ برساند.
در اين ترجمه به جاي به كارگرفتن مترادف‏هاي نامأنوس مذهبي، از اصطلاحات رايج در زبان ژاپني استفاده شده و توانايي علمي اغلب خوانندگان ژاپني در درك معاني اين كتاب مقدس در نظر گرفته شده است. به همين سبب تعصب خاصي در حفظ چهار چوب مفاهيم آن به كار نرفته و به منظور آشنايي بيشتر خوانندگان، توضيحات فراواني در ضمن ترجمه و در حاشيه آن آورده شده است. از همين رهگذر است كه پاره‏اي كاستي‏ها نيز در آن راه يافته است. اين ترجمه به آساني در كتابفروشي‏هاي سراسر ژاپن يافت مي‏شود و در كتابخانه‏هاي مراكز آموزشي نيز به طور گسترده مورد استفاده قرار مي‏گيرد.
چنان كه پيش‏تر اشاره شد، طي سال‏هاي 1920 تا 1970، حدود هفت ترجمه به زبان ژاپني از قرآن مجيد انتشار يافت كه صرف نظر از فراز و نشيب‏هاي كيفي، تا حدودي در آشنا ساختن مردم ژاپن با قرآن نقش بسزايي داشتند؛ گرچه اين واقعيت را نمي‏توان ناديده گرفت كه متأسفانه بيشتر مترجمان آنها مسلمان نبوده‏اند. از اين رو، همه بر اين قول اتفاق نظر دارند كه ترجمه قرآن كريم به زبان ژاپني، وظيفه‏اي است كه بايد از سوي يك مسلمان متخصص ژاپني به صورتي شايسته انجام پذيرد.
9. يكي ديگر از ترجمه‏هاي ژاپني ترجمه‏اي است كه آن را شيخ الاسلام مسلمانان ژاپن حاج عمر ميتا ريوايچي21 انجام داده است. اين ترجمه با عنوان Sei-Koran نخستين بار در سال 1972 و سپس در سال 1982 به همت «انجمن اسلامي ژاپن» چاپ و منتشر گرديد. ترجمه مزبور صرف نظر از اين كه توسط يك محقق مسلمان ژاپني انجام شده، داراي ويژگي‏هاي خاص و منحصر به فردي نيز هست. در اين ترجمه هر آيه از متن عربي در برابر برگردان ژاپني آن قرارداده شده و در حاشيه نيز يادداشت‏هاي كوتاهي درباره آيات آمده است.
نگاهي به زندگي حاج عمر ميتا رهبر مسلمانان ژاپن، ما را تا حدودي با روند زندگي او و چگونگي مسلمان شدنش آشنا مي‏سازد. او جايگاه خاصي در ميان مسلمانان ژاپن داشت و برجسته‏ترين فرد در تاريخ معاصر اسلام در ژاپن به شمار مي‏رفت. حاج عمر ميتا در نوزدهم دسامبر 1892 در يك خانواده سامورايي در شهر فوچو واقع در منطقه ياماگوشي و در بخش غربي يكي از جزيره‏هاي اصلي ژاپن «هونشو» ديده به جهان گشود. شرايط سخت زندگي و ناتواني جسمي‏اش كه از دوران كودكي او را آزار مي‏داد موجب شد تا ديرتر از همسالان خود، سال‏هاي تحصيلي را پشت سر بگذارد. به همين جهت در سن 24 سالگي از دانشكده بازرگاني ياماگوشي فارغ التحصيل شد و اندكي پس از فراغت از تحصيل عازم چين شد؛ كشوري كه از مدت‏ها قبل آرزوي رفتن به آن جا را داشت. نام چين براي ريوايچي، از دوران كودكي نامي آشنا بود و جنگ‏هاي چين و ژاپن او را در مورد چين، كنجكاوتر كرده بود. سفر وي به چين و ديدارش از اين كشور، به او اين فرصت را نيز داد تا با اسلام آشنا شود. ريوايچي، در زمينه پزشكي هم مهارت‏هايي داشت؛ از اين رو با سفر به نقاط مختلف چين و اشتغال به كار پزشكي، با مردم آن كشور آشنايي فراواني پيدا كرد و همزمان زبان چيني را نيز آموخت و تجربه‏هاي فراواني در زندگي كسب كرد. ريوايچي در طول اين مدت تحت تأثير افكار مسلمانان چيني قرار گرفت و با مباني اسلام آشنايي فراواني پيدا كرد، تا آن جا كه در سال 1920، در يك مجله ژاپني كه در زمينه اقتصاد خاور دور تحقيق مي‏كرد، مقاله‏اي تحت عنوان «اسلام در چين» به رشته تحرير درآورد. بررسي زندگي ريوايچي نشان مي‏دهد كه او قبل از سفر به چين نيز آشنايي مختصري با اسلام داشته است.
10. يك مسلمان ژاپني به نام علي آبه هارو22 فقط سي و هشت سوره از قرآن كريم را به زبان ژاپني در آورد كه البته متن عربي قرآن همراه با ترجمه ژاپني و انگليسي نيز در آن درج شده است. اين ترجمه ناقص با نام Sei-Quran در سال 1982 توسط انتشارات «تاني زاوا شوبو»23 در ژاپن چاپ و منتشر گرديد.
11. نويسنده اين مقاله نيز پس از سال‏ها تلاش، سرانجام يازدهمين ترجمه كامل قرآن كريم به زبان ژاپني را با عنوان قرآن، تقديم به خوانندگان24 به انجام رسانيد. اين ترجمه در سال 1988 با كمك مالي برخي از مسلمانان نيكوكار ژاپني در شمارگاني محدود چاپ شد و بين مسلمانان ژاپن توزيع گرديد.
نويسنده، علاوه بر ترجمه فوق، دو بار ديگر نيز قرآن را با اسلوبي جديد به زبان ژاپني درآورده است. اين دو ترجمه را مي‏توان دوازدهمين و سيزدهمين ترجمه قرآن به زبان ژاپني به شمار آورد. نخستين آنها در 27 ژانويه سال جاري با هزينه شخصي در چند جلد و در ششصد صفحه در شمارگاني محدود به چاپ رسيد، و دومين آنها نيز حروف‏چيني و آماده چاپ شده است. ذكر اين نكته لازم است كه اين دو ترجمه جديد، در تهران، در هشتمين نمايشگاه بين‏المللي قرآن كريم در معرض ديد علاقه‏مندان قرآن قرار داده شد.

---

1. Sakamoto Reisyu (Kenichi).
2. Sekai - Seiten - FUKYU Kai.
3. Ariga Amad.
4. Takashi Goro.
5. Yamaguchi Mizuho.
6. Sei-Koran Kyo Kanko Kai.
7. OËkubo Koji.
8. Toko Shoin.
9. OËkawa Shumei.
10. Iwanami Shoten.
11. Ukawa Harumi.
12.Toshi Hiko Izutsu.
13. Keio.
14. Tanaka, Shiro.
15. Hiten-Koran-No-Chie.
16. jitsugyo-no-nihon sha.
17. Fujimoto Katsuji.
18. Ban Yasunari.
19. Ikeda Osamu.
20. Chuo-KoÎron Sha.
21. Haj Omar Mita Ryoichi.
22. Ali Abe Haruo.
23. Tanizawa Shobo.
24. Kin-hissha-Quran.